Rak piersi

Czym jest rak piersi?
Jest wiele różnych rodzajów raka piersi, a każdy jest leczony inaczej.

Lekarz może wspomnieć o statusie receptora w raku piersi. Ma wówczas na myśli to, czy guz rozpoznaje sygnały, które stymulują komórki nowotworowe do wzrostu.  Najpowszechniejsze rodzaje statusu receptorów to:

• pozytywny receptor estrogenowy, czyli ER+.
• pozytywny receptor progesteronowy, czyli PR+.
• pozytywny receptor HER2, czyli HER2+

Status receptora guza ustala się badając komórki rakowe w próbce pobranej z guza (tak zwana biopsja). Poznanie statusu receptorów oznacza, że zespół opieki zdrowotnej może lepiej rozumieć rodzaj raka piersi u danej osoby i dobrać najlepsze leczenie, tak by każda pacjentka miała jak największe szanse na zwalczenie raka.

Czym jest rak piersi ER+ (pozytywny receptor estrogenowy) i rak piersi PR+ (pozytywny receptor progesteronowy)?

Rak piersi ER+ i/lub PR+ wskazuje na to, że komórki rakowe uzyskane z biopsji i ocenione przez lekarza patomorfologa mają receptory dla hormonów estrogenowych i progesteronowych. Około 80 na 100 przypadków raka piersi to podtyp z pozytywnymi receptorami estrogenowymi, zaś 65 na 100 z pozytywnym receptorem progesteronowym. Pozytywne receptory estrogenowe i progesteronowe mogą występować niezależnie od siebie, czyli część raków piersi to podtypy z pozytywnymi receptorami  zarówno estrogenowymi jak i progesteronowymi. Oznacza to, że komórki rakowe uzyskane z biopsji mają receptory dla hormonów estrogenowych i progesteronowych.

Czym jest HER2-pozytywny (HER2+) rak piersi?

HER2-pozytywny status receptora oznacza, że na powierzchni komórek raka piersi doszło do nadmiernej ekspresji receptorów HER2. Oznacza to, że występuje nadzwyczajnie duża liczba tych receptorów.

Receptor HER2 przekazuje do wnętrza komórki sygnał, który pobudza ją do wzrostu, więc ich zbyt duża liczba może powodować szybsze i nadmierne  namnażanie się komórek, czego efektem jest rozrost guza.

Czym jest potrójnie negatywny rak piersi, inaczej TNBC?

Rozpoznanie potrójnie negatywnego raka piersi oznacza, że w guzie nie występują trzy najczęstsze rodzaje receptorów (estrogenowy, progesteronowy i HER2). Potrójnie negatywny rak piersi występuje u około 10-20 na 100 przypadków rozpoznania raka piersi i niekiedy może być bardziej agresywny i trudniejszy do leczenia.

Legenda: Komórki raka piersi (duże niebieskie kółka) mogą mieć różne receptory (małe niebieskie kwadraty, niebieskie trójkąty lub małe niebieskie kółka) na powierzchni, które otrzymują sygnały stymulujące komórki do wzrostu (fioletowy). Jeśli rak piersi jest potrójnie negatywny, nie występują żadne z powszechnych receptorów, co sprawia, że rak jest trudniejszy do leczenia. 

Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia raka piersi?
Nie wiadomo dokładnie, co prowadzi do rozwoju raka piersi, ale są określone czynniki ryzyka zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby. Niektóre z nich to:

• Wywiad rodzinny – ryzyko wystąpienia raka piersi jest około dwukrotnie większe u kobiet, których bliski członek rodziny (rodzic, rodzeństwo lub dziecko) miał raka piersi, jednakże ponad 8 na 10 kobiet, których bliski członek rodziny miał raka piersi, nigdy nie zachoruje na tę chorobę.
• Gen BRCA – istnieje prawdopodobieństwo, że u jednej na dwie kobiety z mutacją w genie BRCA może rozwinąć  się rak piersi (mutacją nazywamy zmianę w sekwencji DNA, której skutkiem może być powstanie nieprawidłowego białka, co może doprowadzić do zmian funkcjonowania komórek i co za tym idzie do powstania raka).
• Wysoki poziom hormonów płciowych – wysoki poziom hormonów, takich jak estrogen i progesteron zwiększa dwukrotnie ryzyko zachorowania na raka piersi po menopauzie.
• Przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych lub hormonalnej terapii zastępczej – zawierających syntetyczne hormony płciowe.
• Nadwaga.
• Picie alkoholu.

Jakie są objawy raka piersi?
Wybrane objawy przedmiotowe i podmiotowe mogące być objawem raka piersi to:

• Guzek w piersi.
• Zmiana rozmiaru lub kształtu piersi.
• Dołeczki w skórze lub zgrubienie tkanki piersi.
• Wklęśnięty sutek.
• Wysypka na sutku.
• Wydzielina z sutka.
• Obrzęk lub guzek pachy.
• Ból lub uczucie dyskomfortu w piersi, które nie ustaje.

Guzek w piersi jest najczęstszym objawem raka piersi. Większość guzków piersi to nie rak, ale najlepiej, aby wszystko, co wydaje się podejrzane, sprawdził lekarz.

Jakie są opcje leczenia raka piersi?
Jeśli komórki rakowe mają receptory hormonalne estrogenowe i progesteronowe, lekarz może zalecić leki hormonalne. Ten rodzaj leku pomaga spowolnić lub zatrzymać wzrost komórek nowotworowych działając na receptory hormonalne i powodując odcięcie lub obniżenie poziomu hormonów estrogenu i progesteronu w organizmie.

Terapie hormonalne (niekiedy nazywane endokrynnymi) mogą stanowić najlepszą opcję leczenia raka piersi z pozytywnym receptorem estrogenowym (ER+) lub pozytywnym receptorem progesteronowym (PR+). Jeśli jednak guz okaże się nie mieć tych receptorów, terapia hormonalna prawdopodobnie nie zadziała. Ponadto niektóre rodzaje raka mogą z czasem uodpornić się na terapię hormonalną, co oznacza, że może ona przestać działać.

Istnieją leki, które są swoiście skierowane przeciwko HER2-pozytywnym przypadkom raka. Leki celowane mogą atakować komórki raka piersi bez szkody dla zdrowych komórek. Jeden rodzaj obecnie badanej terapii celowanej to terapia przeciwciałami monoklonalnymi. Terapie te blokują receptory HER2 i zatrzymują rozwój raka.

Leki celowane niekiedy działają, nawet gdy nie działa chemioterapia. Niektóre leki celowane mogą pomóc w lepszym działaniu innych rodzajów terapii.

Naukowcy i lekarze pracują nad odkryciem nowych opcji leczenia dla osób z rozpoznaniem raka potrójnie negatywnego (TNBC). Ponieważ komórki guza nie mają żadnego z najczęściej występujących receptorów, powszechne terapie, takie jak terapia hormonalna i leki celowane przeciwko HER2, nie będą działać w przypadku TNBC. W aktualnych badaniach lekarze starają się znaleźć nowe sposoby zatrzymywania wzrostu komórek rakowych w tym rodzaju raka piersi.

Stosowanie chemioterapii do leczenia TNBC to nadal dobra opcja. W rzeczywistości TNBC we wczesnych stadiach może lepiej reagować na chemioterapię niż wiele innych postaci raka. Do leczenia TNBC często stosuje się różne terapie, w tym chemioterapię, radioterapię i zabieg chirurgiczny.

W przypadku osób z rozpoznaniem TNBC, i osób, u których leczenie raka piersi ER+ lub PR+ przestało działać, badania kliniczne mogą przynieść dodatkowe opcje oprócz leczenia standardowego. Mogą one obejmować immunoterapię raka.

Immunoterapia raka pomaga układowi odpornościowemu organizmu w zwalczaniu raka. Choć komórki odpornościowe są w stanie znaleźć i zabić nieprawidłowe komórki, komórki rakowe często znajdują sposoby, aby uchronić się przed atakiem immunologicznym. Immunoterapia raka ma na celu pokonanie takich zabezpieczeń, aby komórki układu immunologicznego naszego organizmu  mogły mimo wszystko odnaleźć i zniszczyć komórki rakowe.

Lekarz udzieli informacji na temat innych dostępnych opcji leczenia.

Przygotowane na podstawie ogólnodostępnych treści, aktualnych na dzień tworzenia materiałów.